.jpg)
Her zamaki gibi sokakta yürüyorsunuz, ve birden aklınıza uzun zamandır görmediğiniz biri, ya da çok alakasız olduğunu düşündüğünüz bir şey belirdi. Aklınıza geldiği gibi de bir kaç dakikaya unutuverirsiniz.
Daha ilginci ise günlük hayatınızda hiç alışkın olmadığınız, geçmişinizle alakalı olduğunu düşünmediğiniz birşeyin aklınıza gelmesidir. Mesela rende, hiç kullanmadığınız bir ilacın ismi vs.
Bu deneyime 'mind-pop' deniliyor, bilinçli olarak düşünmediğiniz birşeyin birden aklınıza gelmesi olarak da açıklanabilir.
İstemsiz olarak çıkan anılarla yapılan çalışmaya göre, bunu her insan değil ama çoğu kişinin hayatlarının bir köşesinde yaşadıklarını bulundu.
Şöyle ki Kvavilashvili ve Mandler birden beliren bu resimlerin ve kelimelerin aslında haydan gelmediğini kanıtladılar.
Bu yaşadığımızın sebebi ilişkili mind-pop. Mesela Ramazanı düşünüyorsunuz ve daha sonra aklınıza pide geliyor. Ya da muz görüyorsunuz ve daha sonra aklınıza bahamalar geliyor. (banana'nın fonolojik yapısından dolayı olabilir). Nedenini tabiki de ön göremiyorsunuz çünkü bu süreç bilinç altından çıkageliyor.
Daha da ilginci aklınıza gelen bu kelimelerin kaynağına haftalar hatta aylar önce maruz kalmış olabilirsiniz. Bu da görüntülerin, kelimelerin, fikirlerin çok uzun süre saklandığını kanıtlar. Neyse ki aklımız bilgilerin bazılarını bastırıyor da sürekli karşımıza nereden çıktı bu dediğimiz, dikkat dağıtıcı bir durumla uğraşmıyoruz.
Kısaca bir dahaki sefere aklınıza gelen ilginç birşey olduğunda bilin ki, daha önce bu durumu tetikleyen birşey yaşadınız. Tabiki neden özellikle o aklınıza gelenler geliyor ve maruz kaldığınız diğer şeyler gelmiyor işte orası muamma.
Kvavilashvili, L., & Mandler, G. (2004). Out of one’s mind: A study of involuntary semantic memories. Cognitive Psychology, 48, 47-94.
-----İnci Tebiş-----
0 comments:
Post a Comment