" Onun benim için ideal bir eş olduğunu onu ilk kokladığımda anladım"
Hayat arkadaşımızı gerçekten nasıl seçiyoruz? Hangi faktörler bizim için önemlidir? Peki bütün bu kararları bilinçli olarak mı alırız?
Yıl olmuş 2013 ama yeni yapılan araştırmalar hala taş devrinin kurallarının geçerliliğini kanıtlıyor. 'Kim kime neden aşık oluyor?' sorusu evrimin bir hayli ilgisini çeken bir sorudur. Bugünlerde her ne kadar tarihe gömülmeye, kitaplardan çıkartılmaya çalışılsa da evrimin babası Darwin doğal seleksiyon ile eş seçmeyi net bir şekilde açıklamıştır.Yani bir maymunun, tavuskuşunun gücünü ve güzelliğini 'eşine' göstermeye çalışması rastlantı değil. Buna ek olarak da bir maymunun bir fareyi 'ayarttığını' görmek çok mümkün değildir. İnsanlar kendi gibi olan, kendilerine benzeyen kişileri seçmeye eğilimlilerdir. Şimdi ilginç bir araştırma anlatacağım;
İsviçreli zoolog Claus Wedekid, kokunun eş seçiminde kadınlar açısından önemini anlayabilmek için bir ter-testi yapmıştır.Erkeklere iki gün art arda gece yatarken giymesi için beyaz temiz T-shirtler verilmiş ve giymedikleri zamanlarda plastik bir torba içinde saklamalarını söylenmiş.
Kadınlardan, koklayarak kendilerine en çekici gelen erkek kokusunu seçmeleri istenmiş.
Bilimsel açıdan öncelikle nasıl olduğunu anlatmak gerekir. Şöyle ki MHC (major histocompatibility locus, büyük doku uygunluk kompleksi) adlı bir gen vardır. Farelerle de yapılan başka bir araştırmaya göre de karşındaki erkeğin MHC geni ne kadar farklı ise farenin o fareyi çiftleşme için seçme olasılığı yükseliyor. Mesela aile bireylerinin MHC geni birbirine çok benzer. Bundan dolayı aile içinde kimse kimseyi 'çekici' bulmaz ve böylece aynı soydan çiftleşme oranı düşüktür.
Ter araştırmasına göre de kadınların, kendisinden en farklı kokuya sahip kişiyi seçtikleri görülmüş.
Wedekid'e göre kadın, erkek kokusunu bağışıklık sisteminin bir aynası olarak görüyor, bundan dolayı da kendi genetik eksikliklerini kapatarak kendisine harika bir çocuk verecek erkeği kendine eş olarak seçiyor.
Ancak,eğer kadın doğum kontrol hapı kullanıyorsa kokuyla "eş" belirleme özelliği ortadan kalkıyor.Daha doğrusu bu şartlar altında kendine en benzeyeni eş olarak seçiyor. Yani kendi MHC'sine yakın olanı seçiyorlar. İlginç ama tartışmaya açık olan bu araştırma arkasından birçok soruyu da beraberinde getiriyor.
Sonuca gelirsek insan diğer tüm canlılar gibi evrimine devam ediyor. İnsanlar seçecekleri/seçecekleri eşlerinin genetik kalitesi ve üretkenliğinden önce maddi ya da sosyal durumunu daha önde tutuyor.
Gene de 'ilk buluşma'dan önce belki de elinize geçirebileceğiniz kokusunu taşıyan bir bez parçası ile bazı şeyleri bilmek de ilginç şekilde heyecanlı :)
İnci Tebiş
_______________________________________________________________
http://en.wikipedia.org/wiki/Major_histocompatibility_complex
Thornhill, R., Gangestad, S. W., Miller, R., Scheyd, G., McCollough
J. K., & Franklin, M. (2003). Major histocompatibility complex genes,symmetry, and body scent attractiveness in men and women.
Behavioral Ecology, 14(5), 668-678. Print.